LJUDSKI ŽIVOT KAO NAJVIŠA VREDNOST I NJEGOVA USTAVNOPRAVNA I KRIVIČNOPRAVNA ZAŠTITA

Đorđević, Miroslav (2021) LJUDSKI ŽIVOT KAO NAJVIŠA VREDNOST I NJEGOVA USTAVNOPRAVNA I KRIVIČNOPRAVNA ZAŠTITA. In: Constitutio Lex superior : sećanje na profesora Pavla Nikolića. Institut za uporedno pravo, Beograd, pp. 75-86. ISBN 978-86-80186-72-6

Text 2021 - Constitutio Lex superior - Đorđević, Đorđević.pdf - Published Version Available under License Creative Commons Attribution Non-commercial No Derivatives. Download (330kB)

Abstract

Razvojem demokratske ustavnosti dostignut je istorijski nivo da se danas više ne može u suštinskom smislu uopšte govoriti o nekom aktu kao o ustavu, ukoliko on pritom ne baštini i zaštitu ljudskih prava, tj. determiniše jasno granicu preko koje država ne sme zadirati u slobodu pojedinca. Obim i kvalitet ljudskih prava koji su preduslov postojanja ustava u ovom smislu se napretkom civilizacije konstantno šire i razvijaju. Pojedina prava, među koja nesumnjivo spada pravo na život, tj. neprikosnovenost života i tretiranje istog kao najviše vrednosti, danas faktički predstavljaju nadustavnu kategoriju, jer ne postoji većina u jednom društvu koja bi „demokratski“ mogla izglasati da ih nekom pojedincu ili grupi ukine. Ova civilizacijska tekovina se različito normira u ustavima sveta, a Ustav Republike Srbije predviđa, između ostalog, da je „ljudski život neprikosnoven“. Krivičnopravna zaštita prava na život ostvaruje se u našem pravu propisivanjem i primenom brojnih odredaba u KZ o pojedinim krivičnim delima, u prvom redu onim kod kojih se kao zaštitni objekat pojavljuje život čoveka, a pre svega različitim oblicima ubistva. Međutim, ova zaštita u našem KZ manifestuje se i kroz postojanje krivičnih dela koja se vrše radi postizanja drugih ciljeva, koja kao zaštitni objekt imaju druge vrednosti, ali u sebi sadrže i ubistva koja predstavljaju način ostvarivanja tih ciljeva, kao i krivičnih dela čiji kvalifikovani oblici kao težu posledicu sadrže nehatno lišenje života jednog ili više lica. Jedino ograničenje prava na život može se javiti u slučajevima kolizije tog prava sa istim tim pravom drugog lica kada može postojati neki od osnova isključenja protivpravnosti. U takvim situacijama pak ne dolazi do narušavanja Ustavom definisanog principa da je ljudski život najviša vrednost.

Actions (login required)

View Item