„Dostojanstvo“ ustava Jugoslavije iz 1974. godine

Mikić, Vladimir (2025) „Dostojanstvo“ ustava Jugoslavije iz 1974. godine. In: Ustav SFRJ iz 1974. godine - 50 godina kasnije. Pravni fakultet Univerziteta u Kragujevcu, Kragujevac, pp. 223-234. ISBN 978-86-7623-144-7

Text Mikić - Ustav 50 godina 223-234 str.pdf - Published Version Available under License Creative Commons Attribution Non-commercial No Derivatives. Download (355kB)

Abstract

Iako je porast ustavne materije opšti trend, dostojanstvo ustava grubo je narušeno Ustavom SFRJ iz 1974. godine, čija se poluvekovna godišnjica obeležava ove godine. Potpunim zanemarivanjem potrebe za pisanjem brižljivog i odmerenog teksta najvažnijeg akta u pravnom poretku jedne države, autori Ustava doveli su do njegove suštinske diskreditacije, pored drugih, važnijih, političkih problema koje je taj dokument proizveo. Ekstenzivnost dokumenta jedna je od ozbiljnijih prepreka koje donosioci ustava postavljaju pred svoje „čedo“, koje tek treba da „prohoda“ i dokaže svoju političku i društvenu svrsishodnost i opravdanost. Dobro postavljene granice ustavnog dosezanja u pitanja javne vlasti i osnovnih prava i sloboda odlika su brige o staranju o dostojanstvu ustava. Ustav SFRJ iz 1974. godine ubraja se u najopsežnije i najminucioznije ustave koji su ikada i igde bili napisani. Prvenstveno zbog toga, ovaj dokument upisan je u istoriju ne samo domaće, već i svetske ustavnosti – ne po dobrom. Ako se u složenim političkim prilikama „Druge Jugoslavije“ nije moglo očekivati usvajanje sažetog federalnog ustavnog dokumenta, kompromitovanjem načela dostojanstva ustava ovaj akt dodatno je izgubio na lestvici uporednog i istorijskopravnog poređenja ustava. Tekst ustava treba da se odlikuje sažetošću. Iza ustava stoje poštovanje svečanosti ustavotvornog istorijskog trenutka i obazrivost prema mogućnostima primene njegovih odredaba. Ipak, Ustavom iz 1974. ostvareno je široko zadiranje u materiju koja na pojedinim mestima ne doseže ni do nivoa za čije regulisanje bi potencijalno bio nadležan ili zainteresovan tek zakonodavac. Neefikasna zaštita najviših ustavnih dobara, koja je usledila relativno ubrzo nakon njegovog donošenja, logična je posledica neodmerenosti kao osnovne odlike poslednjeg ustava socijalističke Jugoslavije.

Actions (login required)

View Item